Παρασκευή 6 Ιουνίου 2014

Πλατείες πόλης και συνοικισμών Δήμου

πρελούντιο
             Η πλατεία αγκαλιάζει ψυχές, προάγει τέχνες, προωθεί πολιτισμό, συμβολίζει το άνοιγμα στο χώρο και στη σκέψη.

           Η πλατεία είναι :    - κοινό αγαθό και η πλησιέστερη εικόνα  του δημόσιου χώρου.

                                     -η στάση, το πέρασμα, η κίνηση, το παιγνίδι, η ρέμβη, ο στοχασμός, η αναπόληση.
                                - η γαλήνη, η ηρεμία, η κυοφορία, η γέννηση, η πάλη,  η σύγκρουση, η επανάσταση,  
                             -η απαντοχή της συνάντησης,  το φυσικό τοπίο της δύναμης του έρωτα και της αγάπης, της φιλίας και της αλληλεγγύης είναι ο ευχάριστος χώρος της επικοινωνίας και της έκφρασης, της μουσικής, του χορού και του θεάματος.
                      -  ο χώρος αποτύπωσης, προβολής και  υψηλής θέασης  σημαντικών πολιτικών και ιστορικών γεγονότων.
             
                                   -  ενώνει ανθρώπους, ηλικίες,  κουλτούρες, κοινωνίες, δρόμους, δίκτυα, προσδιορίζει το παρελθόν, το παρόν, υφαίνει  το μέλλον, είναι προέκταση της αρχαίας αγοράς και  παράγωγο του σύγχρονου πολιτισμού.
                        - καλλιεργεί αισθήματα, αναζητήσεις, οράματα, γεννά, ζυμώνει και σφυρηλατεί ιδέες,  χαλκεύει ιδανικά, εκφράζει και παράγει ιστορία.
            - ως χωρική έννοια σπάει την συμμετρία, απλώνει, αναδράμει και ανατρέπει, οδηγεί φαροφωτικά την πόλη, είναι ο ονοματεπώνυμος σταθερός ιστορικός  χώρος μέσα στον ανώνυμο αεικίνητο  χρόνο.


                 Η πλατεία άνοιξε την κοινωνία,  πλάτυνε  το μυαλό και την καρδιά, τον στοχασμό και τη σκέψη,  την ελευθερία και τη δημοκρατία, είναι η ταυτότητα, η αρχή και το τέλος του αστικού και δημόσιου χώρου.




Καταγραφή και απογραφή  τεχνικών   και ιστορικών στοιχείων των πλατειών της πόλης








 

ΠΛΑΤΕΙΕΣ ΠΟΛΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΟΙΚΙΣΜΩΝ

            Οι πλατείες είναι πρωταρχικά σημεία αναφοράς πόλης, χωριού, συνοικίας ή συνοικισμού,  ιστορικά  κέντρα κοινωνικής ζωής και  πολυσύχναστοι  ελεύθεροι κοινόχρηστοι και δημόσιοι χώροι στάσης και περιπάτου. 
             Αποτελούν την προσωπικότητα, τον καθρέπτη, το καλύτερο και πλέον εμφανίσιμο  μέρος επικοινωνίας και πολιτισμού πόλης ή χωριού,  και συνδέονται άρρηκτα με την καθημερινή ζωή των πολιτών και την  ιστορία των πόλεων.
            Αποτελούν  βασικά συστατικά των πολεοδομικών σχεδίων και προορίζονται να ικανοποιήσουν :       
            - πολεοδομικές και κυκλοφοριακές συνθήκες
            -ανάγκες δημιουργίας ανοικτών χώρων  υψηλού ηλιασμού και αερισμού
             -χώρους μαζικών εορταστικών εκδηλώσεων, πανηγύρεων, αναψυχής του κοινωνικού συνόλου,  επικοινωνιακής παραμονής και ανταλλαγής ιδεών, χώρους έκφρασης λαϊκών διαμαρτυριών και αντιδράσεων,  καλλιέργειας πολιτισμού και συναισθημάτων,  μεταξύ όλων των κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων και των ηλικιακών βαθμίδων  των  πολιτών
             -ανάγκες ανάπτυξης πρασίνου, φυτοσυνθέσεων και ανθοσυνθέσεων ποικιλιών δένδρων, φυτών, λουλουδιών, και ανάγκες κατασκευής καλλιτεχνικών κρηνών, υδατοπιδάκων, λιμνών.
             - ανάγκες συνάθροισης κοινού σε έκτακτες περιπτώσεις θεομηνιών.
           
              Οι πλατείες είναι επιθυμητές ασυνέχειες του δομικού ιστού των πόλεων και αποτελούν ανοίγματα  καλούμενα πνεύμονες πρασίνου οικοδομημένων περιοχών.
              Εμπλουτίζονται και ανανεώνονται, ανάλογα με την έκτασή τους, την τοπογραφία  και τις κλίσεις του εδάφους ,  με συντριβάνια, βρύσες, καθιστικά, αναλημματικούς τοίχους, παιδοτόπους και παιδικές χαρές, φωτιστικά ανοιχτών χώρων,  μικρά αμφιθέατρα, μικρά γήπεδα, πέργολες και κιόσκια, γλυπτά, προτομές  και αγάλματα.
             Τα δάπεδα  καλύπτονται με ειδικές στρώσεις ή πλακοστρώσεις  ή άλλα δομικά υλικά διάστρωσης, συνδυασμένα σε αρχιτεκτονικούς σχεδιασμούς  κατά τα συντασσόμενα σχέδια. 
             Επίσης στο υπέδαφός τους κατασκευάζονται υπόγεια δίκτυα ύδρευσης, άρδευσης, αποχέτευσης, ηλεκτροφωτισμού και επικοινωνιών και πολλές φορές γίνεται εκμετάλλευση του υπόγειου χώρου με καταστήματα η με υπόγεια Parking στάθμευσης αυτοκινήτων.
             Οι εργασίες συνήθως γίνονται σταδιακά και λόγω κόστους καθυστερούν να αποπερατωθούν και όταν αποπερατώνονται έχουν ανάγκη μόνιμων συντηρήσεων λόγω φυσιολογικών φθορών λειτουργίας και χρήσης ή  ανεπιθύμητων βανδαλισμών. 
             Οι δημοτικές αρχές σχεδόν πάντα  φρεσκάρουν και συντηρούν, αναπλάθουν και ανανεώνουν  τις πλατείες και πάντα προσθαφαιρούν αισθητικά στοιχεία εποχιακής τεχνοτροπίας ώστε  να αποκτούν κατά καιρούς νέο εκφραστικό πρόσωπο  και πολυμορφία εικόνων, συμβόλων  και μηνυμάτων.
             Ο συντελεστής πρασίνου  στην πόλη των Τρικάλων είναι πολύ μεγαλύτερος του 9,5 τετρ. μέτρα πρασίνου  ανά κάτοικο που αντιστοιχεί στον  ελάχιστο σταθερότυπο  συντελεστή  βιώσιμης πόλης. 
             Οι πλατείες  επιβάλλονται  με το πολεοδομικό σχέδιο εις βάρος των ιδιοκτητών  γης  και υπόκεινται στο καθεστώς απαλλοτρίωσης και αποζημίωσης όπως οι εκάστοτε νόμοι το ορίζουν.
              Ενέχουν επομένως τον σοβαρό κίνδυνο ( για τα πολεοδομικά σχέδια που διέπονται από το Ν.Δ. του 1923  περί σχεδίων πόλεων κλπ.)  να αρθούν οι απαλλοτριώσεις και  να απολεσθούν οι δεσμευμένες αυτές εκτάσεις για τον Δήμο εάν με την τήρηση της προβλεπόμενης διαδικασίας  παρέλθουν οι νόμιμες προθεσμίες και δεν καταβληθούν έγκαιρα οι επιδικαζόμενες νόμιμες αποζημιώσεις  εντός συγκεκριμένης προθεσμίας (άρση απαλλοτρίωσης).
             Το νομοθετικό πλαίσιο ήταν αρνητικό για την τοπική αυτοδιοίκηση και οι  αποζημιώσεις  πολλές, μεγάλες και  κατά βάση οικονομικά  επαχθείς για το Δήμο.
              Πολλές πλατείες, κοινόχρηστοι χώροι και χαρακτηρισμένοι για ειδικές χρήσεις χώροι,  διασώθηκαν χάρις σε συντονισμένες και αποτελεσματικές ενέργειες της διοίκησης,  ή σώθηκαν την τελευταία στιγμή με ηρωικές και αξιέπαινες πράξεις των δημοτικών αρχών ( πλατεία Αγρότισσας)  ενώ άλλες χάθηκαν γιατί ο Δήμος  λόγω οικονομικής αδυναμίας  και δυσβάσταχτου κόστους, ή τροποποίησε τα πολεοδομικά σχέδια και αποχαρακτήρισε τους χώρους των πλατειών, ή  δεν τις αποζημίωσε  και αυτοδίκαια ήρθησαν οι απαλλοτριώσεις  και τέλος άλλες πολύτιμες εκτάσεις χάθηκαν άδοξα από ατολμία, αβελτηρία και μικροπολιτική αντιμετώπιση από πλευράς δημοτικών αρχών.    (Σημειώνεται  ως άκρως εσφαλμένη πολιτική πράξη  η εσχάτως, το έτος  2005,  περίπτωση βεβιασμένης άρσης της γνωμοδότησης,  από τις δημοτικές αρχές  της εποχής εκείνης, της δέσμευσης και του  χαρακτηρισμού υπέρ κοινόχρηστου και κοινωφελούς σκοπού, που επεβλήθη από τον Δήμο και την Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση, με χρονοκαθυστέρηση το 2002, επί  της αδόμητης ιδιοκτησίας Αφων Παπαβάσου στην περιοχή Περιβολάκι έναντι του κτηρίου της ΔΕΗ. 
Η απόφαση του Νομάρχη Τρικάλων δεν πρόλαβε να δημοσιευθεί στο ΦΕΚ στα τέλη του 2002 και επεστράφη από το Εθνικό Τυπογραφείο, να επανεξετασθεί και να επικαιροποιηθεί από τις νέες αρχές που ανέδειξαν οι εκλογές του 2002 και ανελάμβαναν καθήκοντα από 1-1-2003.
Θα μπορούσε ο Δήμος να μην βιαστεί, να εξετάσει βαθύτερα το ζήτημα, να επιμείνει περισσότερο και να αντιμετωπίσει εν συνεχεία το θέμα  με πολιτική υπέρβαση και  πνεύμα αστικής και πολεοδομικής δικαιοσύνης ώστε και ο ιδιοκτήτης να  αποζημιωθεί πολύ ικανοποιητικά  και η πόλη να ωφεληθεί τα μέγιστα.)

  …..  η μητρόπολη Αθήνα χρησιμοποιεί και αξιοποιεί πολιτιστικά τις πλατείες της…..
Δημοσίευση: 12 Ιουλ. 2011, 19:10  Μουσική, σινεμά, εικαστικά  
                      Η τέχνη βγαίνει στις πλατείες της Αθήνας
Ο Πολιτισμός πάει… πλατεία φέτος το καλοκαίρι. Μέχρι τις 17 Ιουλίου ο Πολιτισμικός Οργανισμός του Δήμου Αθηναίων σε συνεργασία με τα «Μουσικά Σύνολα» του Δήμου και την «Τεχνόπολις» κάνει μερικές από τις μεγαλύτερες πλατείες της πόλης, χώρους πολιτισμού και εστίες τέχνης.

Οι εκδηλώσεις ξεκίνησαν τη Δευτέρα στον χώρο της Τεχνόπολις στο Γκάζι, με το Οpen air cinema, όπου μέχρι την Τετάρτη θα προβάλλονται ταινίες του Φεστιβάλ Δράμας.


Την Τετάρτη στην πλατεία της Κυψέλης ο Κώστας Βαζαίος παρουσιάζει το τσίρκο «Λέιζι Ντέις» (Lazydays), στις 19:00 το απόγευμα.


Παράλληλα, στην πλατεία Εξαρχείων η ζωγράφος Ελένη Κοτσώνη παρουσιάζει Εικαστική Δράση για παιδιά.


Με διάθεση για παιχνίδι η θεατρική ομάδα «Μορφές Έκφρασης» θα παρουσιάσει σε όσους βρεθούν στην πλατεία Κουμουνδούρου, στις οκτώ το απόγευμα, το «Το ταξίδι του κυρίου Πικ».


Ενώ, στην πλατεία Βικτωρίας το «Το Θέατρο των Σκιών» του Καπετανίδη θα παρουσιάσει τον λατρεμένο Καραγκιόζη.


Στην Δημοτική Πινακοθήκη στο Μεταξουργείο, θα προβληθεί η εμβληματική ταινία του Λουίς Μπουνιουέλ, «Ο Ανδαλουσιανός σκύλος».


Θα ακολουθήσει συζήτηση για τον Σουρεαλισμό, καλλιτεχνικό ρεύμα στο οποίο κατατάσσεται η ταινία.


Οι μελωδίες της Συμφωνικής Ορχήστρας Μουσικών Συνόλων Δήμου Αθηναίων θα ηχήσουν στο Μουσείο Μπενάκη, στις 21:00 το βράδυ.


Την Πέμπτη 14 Ιουλίου, η Πλατεία Κλαυθμώνος, θα χορεύει σε ρυθμούς τζαζ. Η χορευτική ομάδα Swing Cats και το τζαζ μουσικό σύνολο Big Band του Δήμου Αθηναίων, θα «παρασύρουν» όσους βρεθούν στην πλατεία στους δικούς τους ρυθμούς.


Ταυτόχρονα, το φεστιβάλ Technopolis mucic lab παρουσιάζει στην Τεχνόπολη την «Ιστορία του Ροκ σε τρεις ημέρες».


Την Παρασκευή 15 Ιουλίου, η Φιλαρμονική του Δήμου Αθηναίων θα «πλημμυρίσει» με τους ήχους της το Αρχαιολογικό Μουσείο.


Τέλος, το Σάββατο 16 Ιουλίου, η τζαζ διάθεση μετακομίζει στην πλατεία Βικτωρίας και πάλι με τα «Μουσικά σύνολα» του Δήμου Αθηναίων, Big band.


Οι εκδηλώσεις θα ρίξουν την αυλαία τους στον Εθνικό Κήπο, με τη Φιλαρμονική του Δήμου Αθηναίων σε ελληνικό και ξένο ρεπερτόριο.



Κεντρική  Πλατεία


                       Κεντρική  πλατεία      (Κατά καιρούς ονομασίες συνδεδεμένες με ιστορικά γεγονότα  και τοπικές εξελίξεις :  
Επί τουρκοκρατίας Τζαμί παζάρ, αργότερα το 1907 πλατεία Ενώσεως,  πλατεία  Αμερικανών το 1949,  πλατεία Βασ. Παύλου το 1964,   πλατεία Ηρώων Πολυτεχνείου το 1977).  
          Αποτελεί την κεντρική πλατεία της πόλης και έχει καθαρό εμβαδόν πέντε  (5)  στρεμμάτων.
          Η πρώτη, μεγάλη  και μελετημένη διαμόρφωση έγινε το 1936  επί δημαρχίας Θεοδοσοπούλου Θεοδοσίου σε σχέδια του Αλέξανδρου  Νικολούδη  αρχιτέκτονα καθηγητή Αρχιτεκτονικής του ΕΜΠ.              
          Απόπειρες διαμορφώσεων παλαιοτέρων ετών δεν ευδοκίμησαν.
          Μετά το 1950 έγιναν, κατά καιρούς  προσθετικές λειτουργικές και αισθητικές επεμβάσεις πρασίνου, συντριβανιών, ηλεκτροφωτισμού, πλακοστρώσεων καθιστικών, συντηρήσεων, καλλιτεχνικές βρύσες, κλπ.
           Επί της πλατείας υπάρχουν αγάλματα τοπικών  ηρώων της  Ελληνικής Επανάστασης (Ευθυμίου Βλαχάβα,  Γεωργίου Καραϊσκάκη, Νικολάου Στουρνάρα) και σχετικά πρόσφατα τοποθετήθηκε το ορειχάλκινο άγαλμα του στρατηγού Στέφανου Σαράφη (ΑΔΣ 139/89).
          Τα παρατιθέμενα ιστορικά στοιχεία και ντοκουμέντα καθώς και το φωτογραφικό υλικό μαρτυρούν τη διαχρονική πορεία επικράτησης του νέου πολεοδομικού  θεσμού ως προϊόν και μέσο κοινωνικής αλλαγής  και οι  διάφορες, κατά εποχές,  εικόνες και προφίλ της πλατείας.
 





Απόσπασμα από το πρώτο ρυμοτομικό σχέδιο πόλης του έτους 1885 (Πλατείες στη διασταύρωση των οδικών αξόνων στο κέντρο της πόλης)


Πλατείες:   Κεντρική,   Εθν.  Αντίστασης, Ρήγα Φεραίου.
Απόσπασμα από το σχέδιο πόλης του 1937 ( Πλατείες στο  κέντρο της  πόλης)       
                                                             

 
             Απόσπασμα από αεροφωτογραφία του έτους 1972 που δείχνει τον κεντρικό πυρήνα της πόλης με τις πλατείες και το ποτάμι και το τονισμένο περίγραμμα του  ενιαίου και ελεύθερου κοινόχρηστου χώρου συνολικού εμβαδού τριάντα (30) στρεμμάτων !

                     
      Οι τρεις συνεχόμενε πλατείες (Κεντρική,  Ρήγα Φεραίου και Κιτριλάκη) στο κέντρο της πόλης, σε συνδυασμό με το ποτάμι που τις τέμνει σε δύο μέρη, συνθέτουν έναν επιβλητικό, άνετο και συνάμα γραφικό χώρο που ελάχιστες πόλεις στην ηπειρωτική Ελλάδα διαθέτουν. Ο κάτοικος της πόλης δεν πλήττει ποτέ  στο κέντρο της κυρίως λόγω των πλατειών και διακατέχεται από ευχάριστα συναισθήματα, όταν βγαίνει από το διαμέρισμά του για να κάνει τον περίπατό του στο κέντρο.  (Κώστας Μπαρούτας Αισθητική των Τρικάλων σελίδα 66)



Σχολιασμός από την εφημερίδα Θάρρος  στις 7-7-1911 ( επιμέλεια Θ.Λώλη)

 …..οι πλατείες τότε δεν ήταν έργα προτεραιότητας….







 Κεντρική πλατεία στις αρχές της δεκαετίας του 1950    
                                                                              

   
Τρίκαλα κεντρική πλατεία 1960


Τρίκαλα 1970    Κέντρο πόλης με το Ληθαίο και τις πλατείες τα νεοκλασικά και το Αχίλλειο, στο βάθος την ονομαστή οδό Ασκληπιού και τον αστικό μετασχηματισμό να έρχεται.

 
Τρίκαλα 1970  Κέντρο πόλης με τις πλατείες και το Ληθαίο.  Επιβλητικός  διαμπερής οπτικός άξονας  οδός Ασκληπιού-κεντρική πλατεία-οδός Κονδύλη (συνύπαρξη παλαιάς και νέας πόλης)

         Πλατεία Ηρώων Πολυτεχνείου με τη λίμνη και το γλυπτό του αναδυόμενου και καμαρωτού  μικρού παιδιού  "Νεανίας" του γλύπτη Νικόλα ( Νικόλαος Παναγόπουλος) δηλωτικά της αξίας και της υπεραφθονίας του νερού στην πόλη. (Σχέδιο διαμόρφωσης το 1967 της αρχιτέκτονος Λίτσας Παπαϊωάννου)
        
    

Σχολιασμός της κεντρικής πλατείας από αυτοδίδακτο, μερακλή και φιλόδοξο αρχιτεχνίτη του Δήμου Τρικκαίων



Τρίκαλα 2005      Νέα μορφολογία και λειτουργία  κέντρου πόλης.   Ανακαινισμένη και πρασινισμένη η κεντρική πλατεία-πεζοδρομημένη η κεντρική γέφυρα- ενοποιημένες η πλατεία Ρήγα Φεραίου με την πεζοδρομημένη οδό Ασκληπιού……. άλλοι καιροί …..άλλες χρήσεις…. άλλες πλατείες……



Τρίκαλα  2008  κέντρο πόλης


    Πρόσφατη χειμερινή φωτογραφία της κεντρικής πλατείας που εκτός από συνηθισμένο καθημερινό πέρασμα  επικρατεί ως στέκι ηλικιωμένων.





Πλατεία Ρήγα Φεραίου


           Ωραία πλατεία και ιδιαίτερα κοσμική γωνιά, πάλαι τε και νυν,  αποκαλούμενη και Κολωνάκι. 
       Την αρχιτεκτονική  μελέτη ανακατασκευής της πλατείας Ρήγα Φεραίου εκπόνησε το έτος 1937  ο δημομηχανικός Λεωνίδας Στράμπης. 
        Ονομάσθηκε έτσι με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου το 1907 και διατηρεί  έκτοτε αυτό το όνομα. 
        Απέκτησε άλλη αρχιτεκτονική μορφή και πολεοδομική οντότητα  το  έτος 2000  στα πλαίσια των μεγάλης κλίμακας  επεμβάσεων  ενοποίησης των πεζοδρόμων Ασκληπιού – Απόλλωνος – Βασ. Γεωργίου - Βασ. Όλγας και ανακατασκευής της οδού Όθωνος.
         Το 2010 έγινε ανακαίνιση και  συμπληρωματικές εργασίες  στο χώρο της  πλατείας.
          Επί της πλατείας κατασκευάστηκε το 1957  σε σχέδια του τρικαλινού ζωγράφου και γλύπτη Μενέλαου Καταφυγιώτη  το συντριβάνι με το πέτρινο λουλούδι,  υπάρχουν επίσης το άγαλμα του Κλαύδιου Μαρκίνα και το μνημείο των θυσιασθέντων πέντε νεαρών Επονιτών το 1944  (ΑΔΣ 124/1986).





       

Η πλατεία Ρήγα Φεραίου και η οδός Βασ. Όλγας με το εντυπωσιακό Πανελλήνιο  σε πρώτο πλάνο  και την αλέα των δέντρων.  Φωτογραφία του μεσοπολέμου.


Συγκριτική άποψη μέρους της πλατείας το 2010


Πλατεία Ρήγα Φεραίου:   εντυπωσιακό πλάνο ανοιχτής πόλης με τους ωραίους φανοστάτες και τα ανθοκιγκλιδώματα της εποχής  Θεοδοσόπουλου. φωτο 1950.


Πλατεία Ρήγα Φεραίου στη δεκαετία του 1960

Πλατεία Ρήγα Φεραίου   Φωτο 4 Μαρτίου 2010.   
Αλλαγή ύφους, χρήσεων, πρασίνου και αισθητικής.



πρόσφατη φωτογραφία της ανακαινισμένης πλατείας γύρω από το συντριβάνι με τα σταθερά προπολεμικά ανθοδοχεία σε πρώτο πλάνο.



 Πλατεία Εθνικής Αντίστασης  
  Στο πρώτο ρυμοτομικό σχέδιο του έτους 1885 αναφέρεται ως     " Κήπος Ασκληπιού",  κατόπιν ονομάστηκε πλατεία Μπαντίδου και πλατεία Κιτριλάκη. Αποτελεί  τμήμα του ενιαίου κεντρικού πυρήνα κοινοχρήστων χώρων της πόλης. Έλαβε την τελευταία  ονομασία με την 110/1982  ΑΔΣ.


      Εφημερίδα ΕΡΕΥΝΑ 27-5-1998


    Αρχιτεκτονικό σχέδιο διαμόρφωσης της πλατείας το έτος 2000


                    Φωτο  4 Μαρτίου 2010




           Προγραμματισμός και οδηγίες, προς τους τεχνικούς υπαλλήλους, για σύνταξη μελετών και  κατασκευή πλατειών το έτος 1985

   
         Όλες οι συνοικίες και οι συνοικισμοί απέκτησαν μεγάλες και ωραίες πλατείες.

        

          Πλατεία Αγρότισσας 
μεταξύ των οδών Καβράκου- Αριστοφάνους-Τερτίπη-Λαΐου δυτικά της συνοικίας Αγίου Κωνσταντίνου. 
           Πλατεία προβλεπόμενη από το σχέδιο πόλης του 1937. 
           Για την απαλλοτρίωση του χώρου της πλατείας, συνετάγη από το πολεοδομικό γραφείο Τρικάλων,  η με αριθμό 17/1979  Πράξη Τακτοποιήσεως και Αναλογισμού, κυρωθείσα με την Ε8324/28-1-1980 Απόφαση Νομάρχη Τρικάλων.
               Απεφεύχθη κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή η άρση της απαλλοτρίωσης, με την καταβολή, από τον Δήμο το 1980, στο Ταμείο Παρακαταθηκών και  Δανείων της νόμιμης αποζημιώσεως, ποσού περίπου τριάντα τριών (33) εκατ. δραχμών,  με χρήματα που μαζεύτηκαν ερανικά από εύπορους, ανώνυμους  και ευαισθητοποιημένους  συμπολίτες.
               Άρχισε αμέσως  η κατασκευή της με αυτεπιστασία από την  Τεχνική υπηρεσία του Δήμου.  
 Ονομάστηκε πλατεία Αγρότισσας με την 111/1982 ΑΔΣ.
              Τελικά διαμορφώθηκε τα επόμενα χρόνια  σύμφωνα με αρχιτεκτονική μελέτη της Φανής Τσαπάλα.
              Έχει εμβαδό 4,5 στρέμματα.

 Πλατεία Αγρότισσας στο αρχικό στάδιο εργασιών και φυτευμάτων   Φωτο  1986






Φωτογραφίες και απόψεις ολοκληρωμένης της πλατείας μετά από είκοσι χρόνια 
από την κατασκευή της, στο τέλος της δεκαετίας του 2000 



        Πλατεία  Κουτσομυλίων 
 Έχει τη δική της ιστορία.  Κινδύνευσε να απολεσθεί για την συνοικία,  όταν  το 1975 άρχισε να οικοδομεί κατοικία μέσα στην πλατεία η  ιδιοκτήτρια μέρους της πλατείας  Σοφία Βουλόγκα.    Ο Δήμος έχοντας τη συμπαράσταση των κατοίκων της συνοικίας έσπευσε και αντάλλαξε αργότερα την έκταση της ιδιοκτήτριας με άλλη ισάξια παραπλεύρως  κείμενη  εντός οικοδομικού τετραγώνου του οικισμού των Κουτσομυλίων και  έτσι το θέμα διευθετήθηκε ισοδύναμα και  με αμοιβαία ωφέλεια.







   Εφημερίδα ΕΡΕΥΝΑ 29-4-1983 και 3-5-1983  


                  …. ο αγώνας τότε δικαιώθηκε…..


            
       Πλατεία  συνοικισμού Καρυών  
            
        Προβλεπόμενη  από το ρυμοτομικό σχέδιο διανομής  του οικισμού και άμεσα διαθέσιμη προς χρήση. 
      Είναι η μεγαλύτερη πλατεία των Τρικάλων με εμβαδό δεκατρία (13)  στρέμματα.  Άρχισε το 1985 να κατασκευάζεται  σε αρχιτεκτονικά σχέδια της Αρχιτέκτονος Φανής Τσαπάλα από το 1983 και φυτοτεχνικά της Γεωπόνου Μαρίας Ντότα.





    
Πλατεία  Φλαμουλίου    στο κέντρο του συνοικισμού,   με μελέτη και σχέδια της αρχιτέκτονος Αιμιλίας Ρεπούση



πλατεία Φλαμουλίου





Κεντρική Πλατεία   Ριζαριού 

            Επέκταση ανακατασκευή και ανακαίνιση υφιστάμενης πλατείας πέριξ της εκκλησίας και του δημοτικού σχολείου, κατασκευή καμπαναριού και καλλιτεχνικής βρύσης, σε σχέδια  της Τεχνικής Υπηρεσίας του Δήμου.


 




 Πλατεία Ριζαριού (Ζωγράφου)  σε αρχιτεκτονικά σχέδια  του Θανάση Κουκούση από το Νοέμβριο 1984  




Κεντρική Πλατεία Αγίας Μονής  και διαμόρφωση πεζοδρόμου προς Φλαμούλι  παραπλεύρως εκκλησίας Αγίου Αθανασίου το έτος 2000



    Κεντρική πλατεία Αγίας Μονής και πεζόδρομος Φλαμουλίου        φωτο 2010                


    Σχέδιο διαμόρφωσης χώρου πλατείας πέριξ εκκλησίας Αγ. Νεκταρίου το έτος 2000


Πλατεία Περδικορράχης  Αρχιτεκτονική μελέτη και  σχέδια Θανάση Κουκούση από το Μάιο 1984

Πλατεία  Αποστόλων  αρχιτεκτονικά σχέδια της Τεχν Υπηρεσίας του Δήμου.

Κεντρική Πλατεία  Πυργετού  και διαμόρφωση χώρων εκκλησίας και σχολείου  σε αρχιτεκτονικά σχέδια  της Τεχνικής Υπηρεσίας του Δήμου  από το 1985.






Πλατεία  Λογγακίου σε σχέδια της Φανής Τσαπάλα το έτος 1985

Πλατεία  Λεπτοκαρυάς σε αρχιτεκτονικά σχέδια της Τ.Υ του Δήμου και
διαμόρφωση ελεύθερου  χώρου εντός οικισμού Λεπτοκαρυάς προς νεκροταφείο σε σχέδιο του υποφαινομένου.





  Πλατεία Μακαρίου (Δεσποτικού)  σε σχέδια του υποφαινομένου το έτος 1990.



Απόσπασμα από το σχέδιο πόλης του 1937

               Πλατεία Μακαρίου  (ανακατασκευή)   Ανακατασκευάστηκε το 2008 σε σχέδια του αρχιτέκτονα Νίκου Ράντου και των αρχιτεκτόνων  της  Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου.






        
Επιστασία έργων πλατείας Δεσποτικού από τον Δήμαρχο Μιχάλη Ταμήλο, τον Αντιδήμαρχο Τεχνικών Υπηρεσιών Δημήτριο Παζαΐτη και την Διευθύντρια της Γεωπονικής Υπηρεσίας Μαρία Ντότα    Φωτο 2009

    πλήρης αποδοχή και αξιοποίηση από την νεολαία κυρίως του μοντέρνου χώρου της πλατείας


     


 Πλατεία Εργάτη (παραπλεύρως ΔΕΗ)    Κατασκευάσθηκε με αυτεπιστασία από συνεργεία και μηχανήματα του Δήμου το 1986 σε αρχιτεκτονικά σχέδια της Φανής Τσαπάλα.






 Πλατεία Πούλιου   στο Σιδηροδρομικό Σταθμό κατασκευάσθηκε το 1973 και ανακατασκευάσθηκε το 1980 και το 2000. Τα έτη 2001-2 ανακατασκευάστηκε το εντός της πλατείας παλαιό αναψυκτήριο, με προσθήκες χώρων και αλλάζοντας χρήση  έγινε το πρώτο κτίριο του Κέντρου  Δημιουργικής Απασχόλησης  Παιδιών (ΚΔΑΠ).   
Επί της πλατείας τοποθετήθηκε το 2005  πάνω σε σιδηροδρομικές ράγες παλαιά γραφική  ατμομηχανή με επιβατικά βαγόνια για παραδοσιακούς και εκπαιδευτικούς λόγους.






        

        Διαμόρφωση χώρου έναντι τζαμιού μεταξύ ποταμού και οδού  Εθν. Αντιστάσεως σε αρχιτεκτονικά σχέδια του υποφαινομένου.  
       Έχει εμβαδό 3.500 τετρ. μέτρα και κατασκευάσθηκε το έτος  1989  με αυτεπιστασία από συνεργεία του Δήμου.
       Πριν την επέμβαση ήταν ελεύθερος,  χωρίς πολεοδομικό χαρακτηρισμό, αδιαμόρφωτος και ασήμαντος χώρος.

   Με προσωπική πρωτοβουλία  σχεδιάσαμε και διαμορφώσαμε αυτό το μικρό πάρκο σε πνεύμονα πρασίνου και αναψυχής,  που προστιθέμενο στους γειτνιάζοντες χώρους σχολείου, τζαμιού, εκκλησίας, φυλακών, πρασίνου και ποταμού, συναθροίζει και αποτελεί  ενιαίο πυρήνα, στην περιβάλλουσα συνοικία του Αγίου Κωνσταντίνου, επιφανείας τριάντα (30) στρεμμάτων περίπου, πολλαπλών χρήσεων και ενδιαφερόντων. 
 




  
Πλατεία Αμυγδαλεών  
 σε αρχιτεκτονικά σχέδια του υποφαινομένου από το 1978.  Έχει εμβαδό 3.000 τετρ. μέτρα και κατασκευάστηκε  το έτος 1980 με αυτεπιστασία από προσωπικό, συνεργεία και μηχανήματα του Δήμου.








Κεντρική Πλατεία Πύργου και διαμόρφωση παραποτάμιων κοινόχρηστων χώρων και πρανών ποταμού.       Κατασκευάσαμε τότε τους παραποτάμιους δρόμους σε επαφή με τα σπίτια και το υπόλοιπο μέρος το προσθέσαμε στο ποτάμι ώστε οι παραποτάμιες εκτάσεις ενούμενες να συμβάλουν στη διεύρυνση του συνολικού  πλάτους του ποταμού και των οχθών του για να αναπτυχθούν πλατείες,  ελεύθεροι χώροι πρασίνου  και αθλοπαιδιών στο κατά μήκος πάρκο του ποταμού.
         Έτσι προέκυψε μέσα στον οικισμό  τεράστια διαμήκης έκταση ποτάμιου άλσους, προς περιβαλλοντική αξιοποίηση.     
         Τα σχέδια του χώρου εκπόνησε ο αρχιτέκτονας του Δήμου Γιώργος Γιαννούσης


    

Πλατεία  Βουβής   
σε αρχιτεκτονικά σχέδια του υποφαινομένου το έτος 1988.

             
         
             Απόσπασμα από το ρυμοτομικό σχέδιο του έτους 1937 

            Από το ρυμοτομικό σχέδιο  του έτους 1937 προβλέπονται δύο μικρές τριγωνικές πλατείες  1000 και 300 τετρ. μέτρων εκάστη, αντιδιαμετρικά κείμενες,  (προφανώς ως πολεοδομικά συμπληρώματα του σχεδίου),  που χωρίζονται από τοπικό δρόμο  (οδός Ψαρρών)  πλάτους τριάντα (30)  μέτρων! και μήκους εκατό  (100)  μέτρων !   χωρίς αντίστοιχη,  εκατέρωθεν,  συνέχεια  του δρόμου  με τα αυτά γεωμετρικά δεδομένα !
          Στο κατασκευαστικό αρχιτεκτονικό σχέδιο ανάπλασης  περιόρισα το πλάτος του δρόμου από τα τριάντα στα δέκα  (10) μέτρα  (επτά μέτρα οδόστρωμα),  προς το σκοπό  της  προσαρμογής  του πλάτους με τους όμορους δρόμους και για να εξασφαλίζεται η αναγκαία  επικοινωνία με κοινόχρηστο χώρο και άμεση πρόσβαση  των οικοδομών του όμορου και βορειοδυτικά κειμένου οικοδομικού τετραγώνου.  
          Τον χώρο που περίσσευε τον πρόσθεσα στην μεγαλύτερη πλατεία  ώστε να προκύψει αξιόλογη επιφάνεια προς διαμόρφωση πλατείας και πρασίνου και να χωρέσει και μιά πλήρης  παιδική χαρά  για την εξυπηρέτηση της μείζονος  πυκνοκατοικημένης περιοχής,  που την είχε απόλυτα ανάγκη και είχε στο σύνολό της ελάχιστους κοινόχρηστους χώρους, 
          Έτσι προέκυψε μια καταπληκτική τριγωνική πλατεία,  ορθογωνίου και ισοσκελούς τριγώνου,  που κανένας δεν την φανταζότανε ούτε την περίμενε, αφού από τα  1000 τετρ. μέτρα  αυξήθηκε  στα 3000 τετρ. μέτρα  και απέκτησε ουσιαστική πολεοδομική οντότητα και αξία. 
          Τηρουμένων των αναλογιών και με το αβαντάζ της πατέντας,  ο χώρος ήταν πλέον επαρκής για την ανάπτυξη καλού αρχιτεκτονικού  και φυτοτεχνικού σχεδίου ανάπλασης.

  Όπερ και εγένετο!


    





   Φωτογραφίες της πλατείας μετά την συντήρησή της το έτος 2008



                                   Πλατεία Μαϊμανάκου το έτος 2010             





               Διαμόρφωση χώρου έμπροσθεν Σταδίου 
σε σχέδια του αρχιτέκτονα Θανάση Κουκούση από τον Απρίλη 1985.  Κατασκευάσθηκε το έτος 1986 με το σύστημα της αυτεπιστασίας με συνεργεία και μηχανήματα του Δήμου. 
           Έχει εμβαδό πέντε (5) στρεμμάτων περίπου.                       Αξιοποιήθηκε  και απέκτησε πολεοδομική οντότητα  και αισθητική υπόσταση, υπέρ του σταδίου και της συνοικίας, ένας  για χρόνια ακαθόριστος και ασαφής χώρος.
 

       

    
Διαμόρφωση κυκλοφοριακού κόμβου και πλατείας Αγίου Κωνσταντίνου.  
         Κατασκευάστηκε με αυτεπιστασία  το 2000 σε σχέδια του τμήματος κυκλοφοριακού σχεδιασμού του Δήμου.
         





  
 Πλατεία Φιλοσόφων 
στα Σαράγια,  κυκλική πλατεία κατασκευάσθηκε  σε σχέδια του υποφαινομένου από το 1982. 
           Τυγχάνω  και ο ανάδοχος του ονόματος  της πλατείας που προέρχεται από το γεγονός  της συμβολής  σ αυτή  πολλών δρόμων που φέρουν ονόματα αρχαίων φιλοσόφων  (Ηροδότου-Θουκιδίδου-Σοφοκλέους- Αισχύλου- Αρχιμήδου)



    Απόσπασμα από το ρυμοτομικό σχέδιο της πόλης του έτους 1937


    Πρόσφατες φωτογραφίες και απόψεις από την πλατεία Φιλοσόφων






       
     Πλατεία Συνοικισμού  (Μικράς Ασίας)
 και πεζοδρόμηση της οδού Κριτοδήμου στη βάση ιδέας του υποφαινομένου. Συγκεκριμένα είχε τεθεί το 1992  θέμα αναδιαμόρφωσης της πλατείας συνοικισμού από την αντιδήμαρχο Μάχη Βασιλειάδη-Παλάτου.  Τότε πρότεινα να κάνουμε κάτι πιό ουσιαστικό και γενναίο δηλαδή να διευρύνουμε την πλατεία και να πεζοδρομήσουμε και την ασημάντου κυκλοφορίας οδό Κριτοδήμου την οποία και να ενώσουμε με την πλατεία ώστε να προκύψει ανάπλαση και αναβάθμιση πλατείας και ευρύτερης  περιοχής. Όπερ έτσι απλά και ανέξοδα και χωρίς πολλά λόγια  εγένετο !  



Απόσπασμα από το ρυμοτομικό σχέδιο του έτους 1937

         




    Πλατεία συνοικισμού και πεζόδρομος κριτοδήμου
                 


      Αύλειοι χώροι σχολικών συγκροτημάτων (πλατείες).

         Με έμπνευση και πρωτοβουλία του Δήμου Τρικκαίων,  με ειδικό πρόγραμμα, ειδικές μελέτες και με εργολαβίες κατασκευάστηκαν και αναπλάστηκαν σε επίπεδο πλατείας με προσθήκη μικρών αμφιθεάτρων και γηπέδων  οι αύλειοι χώροι των σχολείων του κέντρου σε χώρους διπλής χρήσης, τα μεν πρωινά για τους μαθητές των σχολείων τα δε απογευματινά που δεν λειτουργούν τα σχολεία αποδόθηκαν για χρήση όλων των κατοίκων και κυρίως της νεολαίας των συνοικιών των αστικών περιοχών που κατά κανόνα οι περιοχές αυτές στερούνται ελευθέρων κοινόχρηστων  χώρων αναψυχής και αθλητισμού. 
        Το εγχείρημα στέφθηκε από απόλυτη επιτυχία και απέδωσε τα μέγιστα και έτσι  η στεγανή και μονομερής πρωινή σχολική χρήση μετατράπηκε σε ζωντανό κύτταρο γειτονιάς και επικοινωνίας για όλο τον υπόλοιπο  χρόνο και για όλους  τους δημότες.      (3ο Γυμνάσιο-Λύκειο,  3ο Δημοτικό σχολείο,  5ο Γυμνάσιο-Λύκειο κλπ)


          
Πλατείες στο Βαρούσι  
Στην ίδια λογική ανακατασκευάστηκαν και αναπλάστηκαν οι αύλειοι χώροι  όλων των εκκλησιών της παραδοσιακής συνοικίας Βαρούσι, Φανερωμένης, Αγίας Επίσκεψης, Αγίου Στεφάνου, Αγίας Παρασκευής.

    πλατεία Φανερωμένης

 Πλατεία εκκλησίας Αγίου Στεφάνου     κατασκευάστηκε το έτος 1992  σε σχέδια της αρχιτέκτονος Φανής Τσαπάλα στα πλαίσια μεγάλου προγράμματος βελτίωσης και πλακόστρωσης των αύλειων χώρων των εκκλησιών της ιστορικής συνοικίας Βαρούσι.



Πλατεία Χατζηπέτρου 
                  Μικρή ιστορική πλατεία με μεγάλο όνομα στη συμβολή των οδών Ασκληπιού-Βίκτωρος Ουγκώ και Ομήρου όπου και η προτομή του φερώνυμου ήρωα που φιλοτέχνησε ο Μενέλαος Καταφυγιώτης.  Κατασκευάστηκε το 1954,  ανακαινίσθηκε το 1988 και μεγάλωσε με την προσθήκη μέρους της οδού Ομήρου το οποίο και πεζοδρομήθηκε.






             
Πλατεία έναντι  παλαιού ΚΤΕΛ (μεταξύ των οδών Όθωνος-Γαριβάλδη-Απόλλωνος-Πεζοδρόμου) :  Στοιχειώδεις διαμορφώσεις κατά καιρούς από τον Δήμο λόγω ιδιοκτησιακών προβλημάτων.



   Πλατεία Αριστοτέλους  Α. Αντωνίου.

       Πλατεία Αντωνίου με την προτομή του ευεργέτη στο κέντρο  φωτο 2009                


 Πλατεία πολλαπλών χρήσεων  με  υπόγειο parking  εκατό (100) θέσεων στις οδούς Παγκάλου-Σωκράτους-Ματαραγκιώτου-Ζαλοκώστα, εμβαδού 2,5 στρεμμάτων.
Την ομάδα μελέτης της Τεχνικής Υπηρεσίας του Δήμου αποτελούσαν οι: Φανή Τσαπάλα Αρχιτέκτων, Γεώργιος Γιαννούσης Αρχιτέκτων, Γεώργιος Χύτας Πολιτικός μηχανικός, Αντώνιος Μουστακίδης Μηχ/λόγος  Ηλεκτρολόγος μηχανικός.
Κατασκευάστηκε το 1993-95  με εργολαβία της Κοινοπραξίας των εργοληπτών Ευθυμίου Βαρδούλη- Νικολάου Μακρή  με ποσό συμβάσεως 136.100.588 δραχμές και πιστώσεις ΕΑΠΤΑ και δημοτικών πόρων.
Επί της πλατείας τοποθετήθηκε το 2008 η προτομή του φερώνυμου ευεργέτη Α.Α.Αντωνίου  φιλοτεχνηθείσα από την γλύπτρια Τζένη Κανίνα-Βάκα.  
 


 Άποψη της πλατείας Αντωνίου και είσοδος υπογείου Parking   φωτο 1998


                                                                                                  Τρίκαλα 13 Ιουνίου 2008

        ΠΡΟΣ:
        κ. Ευρυδίκη χα. Αριστοτέλη Αντωνίου
        Ασκληπιού 29
        Τρίκαλα

    Αξιότιμη Κυρία Αντωνίου,

    Με μεγάλη χαρά σας ενημερώνω ότι ο Δήμος Τρικκαίων επιθυμώντας να αποδώσει το χρέος του απέναντι στο μεγάλο ευεργέτη της πόλης, τον αείμνηστο σύζυγό σας ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ, διοργανώνει εκδήλωση αποκαλυπτηρίων της προτομής του.
    Για μένα προσωπικά, το Δημοτικό Συμβούλιο και τους Δημότες θα είναι τιμή να παραβρεθείτε στην εκδήλωση που θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 19 Ιουνίου 2008 και ώρα 7.00 μ.μ. στην ομώνυμη πλατεία επί της οδού Ματαραγκιώτου.

                     Με τιμή

            Μιχάλης Κ. Ταμήλος
            Δήμαρχος Τρικκαίων









             Πλατεία Δικαστηρίων (Θέμιδος) 
και διαμόρφωση χώρων οδών και νησίδων Ηρώων Αλβ. Μετώπου και 28ης Οκτωβρίου και υπόγειο Parking 140 θέσεων.   
Δημοπρατήθηκε από το Δήμο  με το σύστημα Μελέτη- Κατασκευή.    
Το πάρκιν και ο άνω χώρος πλατείας κατασκευάστηκε  το έτος 2000  με εργολαβία του εργολήπτη Σωτ. Καρατζούνη  Πολιτικού Μηχανικού, με  ποσό συμβάσεως 555.985.837 δραχμές ( 1.631.653,23 Ευρώ )  και πιστώσεις του προγράμματος ΕΑΠΤΑ.
Το συνολικό πλάτος των δύο δρόμων και της νησίδας ανέρχεται στα 31,40 μέτρα και είναι το μεγαλύτερο εύρος που υπάρχει στο ρυμοτομικό σχέδιο της πόλης.
Τα έργα αναπτύχθηκαν σε μήκος 120 μέτρων μεταξύ των οδών Κολοκοτρώνη και Αβέρωφ.

        Απόσπασμα του χώρου της πλατείας Δικαστηρίων και των οδών Ηρώων Αλβανικού Μετώπου και 28ης Οκτωβρίου από το ρυμοτομικό  σχέδιο πόλης του έτους 1937



              Εργασίες σκυροδέτησης στο υπόγειο πάρκινγκ στην πλατεία  δικαστηρίων                   ευρυγώνια φωτογραφία το έτος 2000 


 Πανοραμική φωτογραφία κατά την αποπεράτωση των πλακοστρώσεων της πλατείας, του ηλεκτροφωτισμού, των φυτευμάτων και των ασφαλτοστρώσεων των γύρω  δρόμων  το έτος 2002





   Η μορφή και η εικόνα της πλατείας μετά από δέκα χρόνια από την αποπεράτωσή της.





             Πλατεία μεταξύ των οδών Τιουσόν-Παγκάλου-Παπάγου εμβαδού 1000 τετρ.μέτρων το 1979.

             Πλατεία – νησίδα στο 11ο Δημοτικό Σχολείο έναντι Νοσοκομείου  σε αρχιτεκτονικά σχέδια του Θανάση Κουκούση απο Γενάρη 1985

             Διαμόρφωση χώρου πέριξ  νέας εκκλησίας Φλαμουλίου  (2000)

             Διαμόρφωση ελεύθερου  χώρου έμπροσθεν παλαιάς εκκλησίας Φλαμουλίου και ποταμού  σε σχέδια των Τεχνικών υπηρεσιών του Δήμου (έτος  2006) 

           Πλατεία    TALENCE  (Ταλάνς)   Η Γαλλική πλατεία  επί της οδού Καλαμπάκας προς τιμήν αδελφοποίησης των δύο πόλεων( Τρικάλων- Talance ).  



Πλατεία στην αρχή της οδού Καλαμπάκας
(περιοχή Τρικκαίογλου)    Κατασκευάστηκε το έτος 2007 από την ΔΕΚΤΕΤ σε σχέδια της τεχνικής υπηρεσίας του Δήμου.   





     Σχεδιάγραμμα πλατείας όπισθεν 5ου Γυμνασίου-Λυκείου επί της οδού Παπασωτηρίου (Προσκόπων)
     άποψη της πλατείας Προσκόπων


 Αισθητικές παρεμβάσεις και μικρές νησίδες πρασίνου σε διάφορα σημεία της πόλης


 
Τριγωνική πλατεία Πιτσάκου, Δερβενακίων και Νταή γωνία


Ασκληπιού - Γαριβάλδη

Κήπος Δημαρχείου προς την οδό Καποδιστρίου


οδός Μαυροκορδάτου έναντι Ε Δημ. Σχολείου

Παρτέρι ανθοσυνθέσεων Ασκληπιού - Γαριβάλδη

Ληθαίος στην περιοχή Βουβή

Αυλή Δημαρχείου με όψη στην οδό Καποδιστριου

οδός Ιπποκράτους

Ιπποκράτους και Ασκληπιού γωνία

Τριγωνική πλατεία Απόλλωνος-Άρεως-Πολυκάρπου

παραποτάμια πλατεία και παιδική χαρά έναντι π. εργοστασίου Κλωτσοτήρα σε αρχιτεκτονικά σχέδια της Φανής Τσαπάλα.






Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου